https://www.trouw.nl/nieuws/zonder-zelf ... ~b8921be5/
Voor Eckhart is het belangrijker wie je bent dan wat je doet, zolang je jezelf maar niet belangrijk vindt en op geen enkele manier uit bent op waardering of beloning. Handel steeds zo omdat je niet anders handelen kunt, spontaan en zonder enige vorm van calculatie, niet met een vooropgezet doel en al helemaal niet om deze of gene te behagen. Zelfs God niet.
Klinkt verstandig om geen zelfbedachte God te behagen.
Met enige overdrijving kun je stellen dat Eckhart een christelijke vorm van taoïsme introduceert (een levensleer die hij anno 1300 niet kon kennen, evenmin als het boeddhisme). Je kunt uitsluitend goed doen door niet goed te willen doen.
Taoïsme en het christendom hoeft dan ook niet strijdig te zijn. Doen het niet-doen komt aardig in de buurt van het 'oordeelt niet'.
„Wil je [*] in de gerechtigheid worden in- en overgevormd, beoog dan in je daden niets en vorm geen waarom in jezelf, noch voor het tijdelijke, noch voor de eeuwigheid, noch beloning, noch zaligheid, noch dit, noch dat; want zulke daden zijn werkelijk allemaal dood.”
Amen! Geen hemelse beloningen. God is toch geen handelaar?
Uiteraard stuurt Eckhart niet aan op impulsiviteit of gedachteloosheid. Hij is er niet op uit de christelijke deugden te relativeren, integendeel, hij wil ze veeleer verhogen door de beoefening ervan te vrijwaren van eigenbelang. Daarvoor is het nodig dat de mens zichzelf onder ogen komt en leert begrijpen hoe zijn psyche functioneert. ’Zoek eerst uzelf’, zegt Augustinus, en Eckhart zegt het hem na. ’Nim dîn selbes wâr.’ „Neem jezelf waar, en waar je jezelf vindt, laat jezelf daar los.”
Vind het niet-zelf. Dat zou zomaar wel eens 'de Christus' kunnen zijn.
Probeer niet intiem te worden met God, want dan houd je haar voor een menselijk duplicaat, en dat is ze niet. Probeer niet van God te houden, ontzeg haar alles wat je haar toedicht aan liefde en goedheid en wijsheid.
Verstandige praat. Als je een menselijk duplicaat wil zoek dan een vriend. Of beter:
wees een vriend.
Hij keurt de ascese af, evenals religieuze genotzucht.
Wie onder ons weet wat religieuze genotzucht is?
Met de juiste innerlijke gesteldheid kun je niet zondigen, zelfs niet wanneer je bij toeval een zonde begaat. Omgekeerd kan een mens die in doodzonde leeft nog steeds goede werken verrichten – wanneer hij bij toeval het ongeschapen deel van zijn ziel zijn werk laat doen. Eckhart kan bij dit onderwerp prettig laconiek uit de hoek komen, hij beweert zelfs dat God veel liever grote zonden vergeeft dan kleine.
Verlaat dus de wereld van goed en kwaad, want dáár zijn de zonden.